ايران هشتم آذر 1376 استراليا را در كشورش متوقف كرد و براي دومين بار راهی جام جهانی فوتبال شد. روزي به يادماندني در تاريخ فوتبال ايران و حتی تاريخ معاصر ايران.
در اين مطلب با عنوان «روحيه ايران فوتبال استراليا را غافلگير كرد» آمده است: 29 نوامبر 1997 در حافظه جمعي تمام فوتبال دوستان ايران و استراليا روزي فراموش نشدني است. البته اين دو گروه دلايل سراسر متفاوتي براي به يادداشتن اين روز دارند.
بازی ایران استرالیا در ستون بازیهای کلاسیک فیفا
استراليا به عنوان قهرمان منطقه اقيانوسيه و ايران به عنوان تيم چهارم قاره آسيا بايد در دو ديدار تعيين كننده مشخص ميكردند، كداميك از اين دو، سی و دومين و آخرين تيمي است كه به دور پاياني رقابتهاي جام جهاني فوتبال در فرانسه راه مييابد. يكي از اين دو كشور 90 دقيقه بعد پس از سالها عدم حضور براي نخستين بار دوباره به جام جهاني راه مييافت. استراليا تا پيش از آن تنها يك بار در جامهاي جهاني حاضر بود و آن هم به سال 1974 بازميگشت. ايران هم چند سال بعد از آن در جام جهاني 1978 آرژانتين راه يافته بود.
بازي در ورزشگاه «كريكت ملبورن» استراليا انجام شد كه پيشتر شاهد چندين رخداد بزرگ ورزشي بود اما، چنين بازي حساسي پيش از آن در آنجا برگزار نشده بود.
29 نوامبر 1997، ورزشگاه كريكت ملبورن
استراليا 2 ـ ايران 2
(مجموع دو بازي رفت و برگشت 3-3، ايران راهي جام جهاني 1998 فرانسه شد.)
استراليا:
مارك بوسنيچ، كرگ مور (78 گرام آرنولد)، استيو هوروات، آلكس توبين (كاپيتان)، استن لازاريديس، رابي اسليتر، اتوني (76، ويدمار)، ندزليچ، اوليور ويدمار (76 انري تاپاي)، كرگ فاستر، هري كيول، مارك ويدوكا
گلزنان: هري كيول (32)، اوليور ويدمار (48)
ايران:
احمدرضا عابدزاده (كاپيتان)، نعيم سعداوي (70 ابراهيم تهامي)، (84 علياكبر استاد اسدي)، محمد خاكپور، محمدعلي (افشين) پيرواني، مهدي پاشازاده، حميد استيلي، كريم باقري، مهدي مهدويكيا، رضا شاهرودي (52 عليرضا منصوريان)، خداداد عزيزی، علی دایی
گلزنام: كريم باقری (71)، خداداد عزيزی (75)
صحنه نمايش:
پس از رقابتهاي طولاني و پرفشار انتخابي اكنون همه چيز به نتيجه اين بازي پيوند خورده بود. استرالياييها هفت روز پيش در ورزشگاه آزادي تهران در حضور حدود 128 هزار تماشاگر ايرانيها را با تساوي يك بر يك متوقف كرده بودند. آن هم به لطف عملكرد درخشان مارك بوسنيچ دروازهبانشان.
با توجه به اين فرصت تاريخي براي بازي برگشت در استراليا 85 هزار تماشاگر پراميد در ورزشگاه جمع شده بودند كه براي خود ركوردي به شمار ميآمد. اعتماد به نفس استرالياييها كه هدايت تيم ملي آنها را تری ونبلز، سرمربي پيشين تيم ملي انگليس برعهده داشت، به خاطر 14 برد پياپي اين تيم بالاتر از حد معمول بود.
برخلاف آنها ايران در راه بارها و بارها به مشكل و دردسر برخورده بود. ايرانيها در گروهشان صدرنشيني را از دست داده بودند و در بازي بر سر انتخاب تيم سوم آسيا در زمين بيطرف مالزي برابر ژاپن باخته بودند. دوئل برابر استراليا به طور قطع آخرين فرصت براي انتخاب شدن بود.
شرح بازی:
كانگوروها در تمام دقيقههاي نيمه نخست بازي بدون وقفه روي دروازه ايرانيها خيمه زده بودند. رهبري اين حملهها را دو مهاجم جوان مارك ویدوكا و هری كیول برعهده داشتند. استن لازاريديس و رابي اسليتر از دو جناح بارها و بارها روبه جلو حركت ميكردند و اوليور ويدمار (مربي حال حاضر آدلايد يونايتد) از ميانه ميدان فشار مضاعفي را وارد ميآورد. استرالياييها براي رسيدن به گل تنها به زمان نياز داشتند.
با اين حال سنگربان و كاپيتان ايران، احمدرضا عابدزاده چند شيرجه قدرتمندانه داشت و با خوش شانسي از عقب افتادن تيمش جلوگيري ميكرد. پس از شوت كيول كه از فاصلهاي نزديك زده شده بود، مهدي پاشازاده، مدافع ايران توپ را از روي خط دروازه با ضربه سر برگرداند؛ درست همانند يك معجزه! اما، در ادامه استرالياييها به گل برتريشان دست يافتند. كيول، نابغه 17 ساله توپ سانتر شده از سوي ويدمار را به تير دورتر فرستاد و دروازه ايران را باز كرد. مارك بوسنيچ، دروازهبان استرالياييها تا پايان نيمه نخست حتي يك بار هم با خطر روبهرو نشد و مجبور به نشان دادن واكنش نشد. زماني كه ويدمار در فاصله كوتاهي از شروع نيمه دوم بازي گل دوم را به ثمر رساند، به نظر ميرسيد داستان رنج طولاني استرالياييها سرانجام به پايان رسيده است.
ايرانيها مانند افراد دست و پا بسته بودند و آماده بودند به سرنوشتشان تن بدهند. به ندرت پيش ميآمد كه ايرانيها بتوانند توپ را براي مدتي طولاني بين خود حفظ كنند. در جريان شادي به ثمر رسيدن گل دوم، تماشاگري استراليايي وارد زمين بازي شد. او تور دروازه را پاره كرد و به اين ترتيب براي چند دقيقه وقت بازي را نگه داشت. بازيكنان ايران در اين وقفه كوتاه توانستند خود را دوباره سروشكل بدهند و زماني كه بازي دوباره به جريان درآمد، قهرمانان با تجربه تيم همانند علي دايي، كريم باقري و خداداد عزيزي، ناگهان دوباره خطرناك نشان دادند. اما،در اين زمان خيال استرالياييها هنوز راحت بود.
تنها 19 دقيقه از زمان بازي باقيمانده بود و استراليا با دو گل جلو افتاده بود. قابل درك بود كه برخي از بازيكنان اين تيم در اين زمان خواب فرانسه و روياي سفر به جام جهاني را ميديدند. با اين حال عزيزي به ناگهان وارد محوطه جريمه شد و با پاس خوب باقري را صاحب موقعيت گل كرد. او براي گلزني تنها بايد توپ را به دروازهي استراليا سر ميداد.
هنوز چهار دقيقه از اين گل نگذشته بود كه آنچه فكرش نميشد اتفاق افتاد، عزيزي توپ ربايي كرد، از دفاع بسيار سست و بيحال استراليا عبور كرد و توپ را از كنار دست بوسنيچ روي زمين افتاد راهي دروازه استراليا كرد و گل مساوي را به ثمر رساند.
ستاره
عزيزي پس از به ثمر رساندن اين گل كه ايران را به حضور در جام جهاني 1998 فرانسه رساند، نامش را در فوتبال ايران جاودانه كرد. او علاوه بر اين گل سازنده گل نخست ايران هم بود و يك هفته قبل در بازي رفت هم زننده تك گل ايرانيها بود.
عزيزي آن زمان 26 ساله، مرد سال فوتبال آسيا بود و به پاس عملكردش در كلن بازي ميكرد. او در جام جهاني 1998 فرانسه در هر سه بازي ايران در مرحله گروهي بازي كرده، از جمله در پيروزي فراموش ناشدني برابر آمريكا.
واكنشها:
آلكس توبين (كاپيتان استراليا): در فوتبال چيزهايي مطرح است كه در رشته ورزشي ديگر به ندرت مطرح هستند. تيم ميتواند در تمام وقت بازي برتر باشد و با اين حال در دقايق كوتاهي همه چيز تغيير پيدا كند.
والدیر ویرا (مربی ايران): من تنها نشسته بودم و دعا ميكردم. براي استرالياييها واقعا متاسفم، چرا كه ميدانم همه كودكان استراليايي كه فوتبال بازي ميكنند اكنون چه اندازه ناراحت هستند. در واقع استرالياييها بايد برنده اين بازي ميبودند.
آنچه در ادامه رخ داد:
ايران در فرانسه 1998 بازي نخست خود را با يك گل به يوگسلاوي واگذار كرد. سپس پيروزي دو بر يك به ياد ماندني برابر آمريكا با گلهاي حميد استيلي و مهدي مهدويكيا. ايران پس از باخت دو بر صفر به آلمان به عنوان تيم سوم گروه از رقابتها كنار رفت.
استرالياييها با وجود اين رخداد تلخ، تنها يك ماه بعد در رقابتهاي جام كنفدراسيونها در عربستان به مقام دوم رسيدند. آنها پس از پيروزي بر اروگوئه با گل طلايي كيول در مرحله نيمه نهايي در بازي فينال با شش گل برابر برزيل شكست را پذيرا شدند.